ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Τομέας Ανάλυσης DNA

Τομέας Ανάλυσης DNA
Forensic DNA Analysis WG
 

Είναι ο Τομέας, που έχει ως αρμοδιότητα την ανάλυση του δε(σ)οξυριβο(ζο)νουκλεϊ(νι)κού οξέος (Deoxyribonucleic acid – DNA) για δικαστικούς / εγκληματολογικούς (forensic)  / δικανικούς σκοπούς. Για την ανάλυση απαιτείται πολύ μικρή ποσότητα οποιουδήποτε βιολογικού υλικού, όπως το αίμα, το σπερματικό υγρό, ο σίελος, μια εκριζωμένη τρίχα, οποιοσδήποτε ιστός ή οστό, όπου κι αν αυτά βρίσκονται.

H Δικανική Ανάλυση του DNA είναι η επιστημονική εκείνη τεχνική, που χρησιμοποιείται για την ταυτοποίηση του ατόμου.

Το DNA είναι ένα πολύπλοκο μακρομόριο, που υπάρχει σχεδόν σε όλα τα κύτταρα του σώματος. Περιέχει κωδικοποιημένες τις γενετικές πληροφορίες, οι οποίες καθορίζουν τα φυσικά χαρακτηριστικά του ατόμου και κατευθύνουν τη σύνθεση των πρωτεϊνών.

Κληρονομείται κατά το ήμισυ από τον πατέρα και κατά το ήμισυ από την μητέρα και με εξαίρεση τους ομοζυγωτικούς διδύμους, είναι μοναδικό σε κάθε άτομο.

Παρόλο που το DNA είναι κοινό κατά 99.9% για όλους τους ανθρώπους, ένα πολύ μικρό ποσοστό του παρουσιάζει διαφορές, οι οποίες αποτελούν και το αντικείμενο εξέτασης κατά τη δικανική του ανάλυση.

Το DNA είναι το ίδιο σε όλα τα  κύτταρα του σώματος και παραμένει ίδιο σε όλη τη διάρκεια της ζωής, καθώς και μετά το θάνατο.

Για τις ιδιότητές του αυτές, χρησιμοποιείται στην ταυτοποίηση / αποκλεισμό ενός ατόμου σε πειστήρια, καθώς και στον καθορισμό ή μη της συγγένειας.

Πατέρας τηςανάλυσης DNA, για την ταυτοποίηση του ατόμου, είναι ο Βρετανός επιστήμονας Sir Alec Jefreys, ο οποίος τη δεκαετία του 1980 έθεσε τα θεμέλια της ανάλυσης με την πρωτοπόρα τεχνική του.

Από τότε η εν λόγω τεχνική έχει υποστεί αρκετές αλλαγές και σήμερα η επιστημονική κοινότητα έχει υιοθετήσει την ανάλυση μικρών, συνεχόμενων, επαναλαμβανόμενων αλληλουχιών νουκλεοτιδίων (που αποτελούν τη βασική μονάδα του DNA), οι οποίες εμφανίζονται σε διαφορετικό βαθμό από άτομο σε άτομο.

Οι περιοχές αυτές ονομάζονται “Short Tandem Repeats” (STRs), δηλαδή «Μικρές Συνεχόμενες Επαναλήψεις (νουκλεοτιδίων)» και αποτελούν αυτό που ονομάζουμε “γενετικό προφίλ” ενός ατόμου.

Η ανάλυση STRs πλεονεκτεί έναντι παλαιότερων τεχνικών, καθόσον είναι απλούστερη και απαιτεί εξαιρετικά μικρή ποσότητα ακόμα και κακής ποιότητας DNA, που συνήθως είναι και το είδος που ανευρίσκεται ως βιολογικό πειστήριο σε εγκληματικές ενέργειες. Η διακριτική του ικανότητα είναι ισχυρότατη και σε περιπτώσεις ταύτισης φτάνει σε επίπεδα που υπερβαίνουν κατά πολύ τον πληθυσμό της γης.

Εξίσου χρήσιμο όμως είναι και το αρνητικό αποτέλεσμα, όταν για παράδειγμα το γενετικό προφίλ ενός υπόπτου δεν ταυτίζεται με το γενετικό προφίλ πειστηρίου και κατά συνέπεια ο ύποπτος αποκλείεται ως δότης γενετικού υλικού. Εφαρμόζεται επίσης αποτελεσματικά σε περιπτώσεις αναγνώρισης πατρότητας όπου ο φερόμενος ως πατέρας δεν ταιριάζει γενετικά με το παιδί.

Στις δυνατότητες της ανάλυσης DNA περιλαμβάνονται:

  • Ο προσδιορισμός του φύλου ενός άγνωστου βιολογικού υλικού (π.χ. μίας κηλίδας αίματος στον τόπο του εγκλήματος).
  • Η σύνδεση διαφορετικών εγκληματικών ενεργειών από τα βιολογικά πειστήρια.
  • Η αναγνώριση μείγματος βιολογικού υλικού περισσότερων ατόμων (π.χ. προσδιορισμός του αριθμού των δραστών σε ομαδικό βιασμό).
  • Η αναγνώριση πτωμάτων ή ακόμα και σκελετικών υπολειμμάτων πολλά χρόνια μετά το θάνατο.
  • Η αναγνώριση της πατρότητας και άλλων ειδών συγγένειας.

ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ

THE EUROPEAN DNA PROFILING GROUP

Y CHROMOSOME HAPLOTYPE
REFERENCE DATABASE

Short Tandem Repeat DNA Internet DataBase